Dermankirina gaza dûmanê ya VOC

کەمیایەکان ع orgانیک (VOC) لە سەرەتایی ڕێکخراوەکانی هەیە کە ڕێکخراوەکانی ژێرمەندییەکانیان لە ڕێکخراوەی سەرەتاڵ بوون لە ١٣٣.٣٢ پاسکال و شێواندنەکەیان لە خوارەوەی ٥٠–٢٦٠°سەلیسیوسەکەیە لە ڕێکخراوەی جووتەبەرەوە، و هەروەها هەموو کەمیایەکانی ع orgانیک ژێرەکانی و شوێنەکانی لە ڕێکخراوەی سەرەتاڵ و ئەتموشیرەکەدا.

١. باوبینەکردنی کەمیایەکان ع orgانیک (VOC) دخانییەکان
کەمیایەکان ع orgانیک (VOC) لە سەرەتایی ڕێکخراوەکانی هەیە کە ڕێکخراوەکانی ژێرمەندییەکانیان لە ڕێکخراوەی سەرەتاڵ بوون لە ١٣٣.٣٢ پاسکال و شێواندنەکەیان لە خوارەوەی ٥٠–٢٦٠°سەلیسیوسەکەیە لە ڕێکخراوەی جووتەبەرەوە، و هەروەها هەموو کەمیایەکانی ع orgانیک ژێرەکانی و شوێنەکانی لە ڕێکخراوەی سەرەتاڵ و ئەتموشیرەکەدا.
لە بارەی ڕێکخراوی کیمیایی، VOC'ها لە هەشت گروپ دابگرێت: alkanes, aromatic hydrocarbons, alkenes, halogenated hydrocarbons, esters, aldehydes, ketones، و ترین. ئامادەی گشتیانیان لەسەر هەموو جۆرەکانی hydrocarbons, halogenated hydrocarbons, oxygenated hydrocarbons، و nitrogen-containing hydrocarbonsدەبێت، لە شێوەی aromatic series compounds, organic chlorides, freons, organic ketones, amines, alcohols, simple and complex esters, acids، و petroleum hydrocarbon compounds.

بە درێژەیی، ئەمە لەگەڵ چی دەست پێکردەوە:
• Aromatic hydrocarbons (benzene, toluene, xylene, styrene, و سایر.)
• Aliphatic hydrocarbons (butane, n-butane, gasoline, و سایر.)
• Halogenated hydrocarbons (carbon tetrachloride, chloroform, vinyl chloride, و سایر.)
• Freons
• Alcohols, aldehydes, ketones, polyols (methanol, propanol, isobutanol, formaldehyde, acetaldehyde, acetone, cyclohexanone, و سایر.)
• Simple ethers, phenols, epoxides (ether, methylphenol, phenol, ethylene oxide, propylene oxide, و سایر.)
• Esteřên û zanînên organîk (etîl asetât, butîl asetât, derêj.)
• Amînên, tîranên nîtrîl (dîmetîlformamîd, akrîlonîtrîl, derêj.)
• Din êdî (mîl bromîd, klôroflûorkarbon, derêj.)
Ew qatên navberdar li ser herî çokî VOC-ên ku di destpêkên endûstrîyê de dixebitîn.

2.Derveyên Gazên Serûsî Volatîl (VOC)

1. Derveyên Gazên VOC di Endûstrî yên Kimiyayî yên Koalê de
Gazên serûsî ku di endûstrî yên kimiyayî yên koalê de dixweşandin, pêwîstir ji dorên du: girandina koalê berhev cek û girandina koalê berhev gas.

1.1 Gazên Serûsî Koal û Cek

ئەمە لەگەڵ چارەسازی ڕەزبار، سوکاندن و پرۆسێسە کیمیایی داواکراوەکان بە شێوە گشتی ئەوەردار بوون. لە ڕۆشتنی ڕەزباردا، ڕەزباری خام لە ڕاستیدا بازینەوەی هەوڵێکی زۆر گرم دەکات، بەشێوەیەکی زۆر ئەوەردار بوونی دخان، گوژن و هەمانەوەی ھەموو کەمیایەکانی ئەرەبەیی و هەیەکانی ڕەزباری خام. VOC-کان لە دروستکردنی سوکاندان لەناوەی ناوەندی کیمیایی و ناوەی ڕەوانکردنی ئەوەی نەخالی دەرەوە. ناوەندی کیمیایی لە چوار بخشی ترکیبی ڕوودادەوە: بخشی ڕەوانی ژمارەیی، بخشی ڕەوانی سولفید، بخشی سولفاتی آمۆنیوم و بخشی بنزنی خام، هەر یەک لەوەتەی گشتی ئەوەردار بوون و ئەوەرکاری هەیە.
1. بخشی ڕەوانی ژمارەیی:
کەمیایەکانی گازی ڕەوانی گشتی ئەوەردار بوون لەناوەی ئامۆنیا، هیدروژێنی سولفید، نافتالین و مقدارێکی کوچەکی VOC-کان. ئەوەرکاری لەناوەی گەرەنەوەی زەر، گەرەنەوەی ئامۆنیا، گەرەنەوەی زەری ناوەندی، لاینەکانی زەر و گەرەنەوەی سیلێنی لە زیر زەوی، لە ڕێگەی ئەوەرکاری پێوەرەوەیی، کۆنترێشنێکی زۆر و شارەیەکی هەیە لە ڕێگەی کۆنترێشنێکی نەخالی و زۆر.
2. بەشی دەسلفێرکردن / سالتی ئامونیوم:
گازی خام لە کاتی دەرکردنەوەدا ژمارەیەکی زۆر لە ئامونیا و هیدروجین سولفاید هەیە کە تەنها لە VOCs-ەکاندا نیە. ئەم شوێنەکانە لەوانەیان هەیە لە ڕێخەکانی مامەڵە، ڕێخەکانی بازکردن و ڕێخەکانی فام کووشتن. دەرکردنەوەکان پێویستە و پڕ لە ئامونیایە.
3. بەشی بنزینی خام:
دەرکردنەوەکانی نەرتەپێکەوە پڕ لە زانیاری بنزین و لە ڕێخەکانی گواری بنزینی خام، ڕێخەکانی لاوەبەندیتەوە، ڕێخەکانی شوێنەکردن، ڕێخەکانی زیر زەوی و ڕێخەکانی دادانەوە هەیە. ئەم دەرکردنەوەکانە درێژییەکانیان کمە و پێکهێنییەکانیان زۆرە.
4. قەبارەی گەشتکردنی نەخۆش:
دەرکردنەوەکان گازەکانی وڵات و بخاری ئاو هەیە. جووتەكانی گەشتکردنی نەخۆش لە بنزین و هیدروجین سولفاید و نیترۆژێن هەیە. شوێنەکانی ئەم دەرکردنەوەکانە لە ڕێخەکانی سوزی ئەمرۆزی، ڕێخەکانی بازنکردن، ڕێخەکانی بازکردنی ئەنەرژی و ڕێخەکانی فیلترکردن هەیە، کە لەوانەیان هەیە لە درێژی زۆر، پێکهێنی کم و پلەی زیاترە.

3. شوێنەکانی دەرکردنەوەی VOC لە کارگەهەکانی پەیوەندی و چاپەکان
پەیوەندی و چاپ دوو ڕێگەیەکانی ڕێکخراوەکان دەبێت:
١. بە دێنی ڕووبەر: چاپ لە ئەمێژەی کاغازی، ئەمێژەی نایلونی، ئەمێژەی مەتەلی و ئەمێژەی کە لە موادی تری ساخته کراوەت.
٢. بە دێنی ڕێگای چاپ: لیتوگرافی (چاپی ئۆفست)، چاپی گریڤیور، چاپی فلێکسۆگرافی، چاپی ئەمبۆزینگ، چاپی شار، و رێگای تری.

بە پێی ئامارەکان، جیهاتەکانی کلی لە VOC لە سectorsی ئەمێژە و چاپ زیاتر لە ٢ میلیون تنە. ئەم جیهاتەکانە لە ڕێکخستنی چاپ، خoshک کردن، کۆڵکەکردن (کۆمپاوンド کردن) و پاک کردن هەیە. ئەو منابعی سەرەتیەکانە چالاکی چاپ، لەمەزەکان، چارەکان، ئەمەجەکان، ئەجەنەکانی پاککردن و سولواتەکانی عضوییەکانی گوندی هەیە، کە VOC-کەکان لە دوو شێوازی ئەوانیشەی سەرەکی و خoshک کردنی ڕێگایی دەرەکێت.

دەریاپێکهێنا لەسەر پلاستیک و کاروباری گۆڕانکاریی نەرم بووەتە خوارەوەی بزرگترین داناڵەی ئەم سەktorە لەسەر دەست دەکات. لە ئەوەی ژمارەی هەواڵدار و تەسیری چەشمانەوەیی دابنێت، بەرواری چاککردنەوەی ئەو پرۆسێزە دەخات لە کاربڕدنی سولونەکانی عضوییەکانی چونکە ئەتیل ئاسێتات، تولوئێن، بوتانۆن (MEK)، و ئایسۆپرۆپانۆل.
لەبەر ئەوە، زانیاری سیستەمەکانی گەشتکردنی گازی صنعتی زیادتر لەسەر هیچ کاروبارێکدا لەسەر کاروباری گۆڕانکاریی نەرمی کە لەسەر مادەی پلاستیکی چاپ دەکات بەکاردێت و کاربرد دەکات.

٤. ئەمەندەکانی داناڵەی ئەمیشنەکانی VOC لەسەر شار و کاربردی کاروبارەکان

شار و کاربردی ڕەنگدانەوە گەرەوالەیەکانی صنعتیەکانی چەندێتی ڕەنگدانەوە، کارکردنی ڕەنگ (لەسەر ئەوەی پرایمر، کۆچەی ناوەندی، و لایەکانی سەرەکی، و هەروەها ڕەنگی فینیش)، لایەکانی سەرەکی، خoshکكردن، و کارەکانی تر لەوە.

لەسەر ستانداردی کۆمەڵگەی اقتصادی کۆمەڵگەی ناسراوە (GB/T 4754-2017)، کاروبارەکانی لەسەر شار و داناڵەی ئەمیشنەکانی VOC ڕۆژگاری ئەمەیە:
• سازکردنی مەزگی (C21)
• Sanayî metallûrjî (C33)
• Serokirina amûrên pêşî yên jîyar (C34)
• Amûra sanayî ya xüsûsî (C35)
• Sanayî automobîl (C36)
• Amûra rûpel, destpêkên navnîşa, herhangî u tranportasyonên din (C37)
• Cepên metal, rêbûn û pargeweja mîhengên amûr û nîgahdanî (C43)

Li ser êm sanayên, emisyonên VOC li her dem di derveyên dixwazkirinê, spreykirinê, çêkirinê û tirkirinê de hatine were. Ev emisyonên ji alavên, pêvên û zêdekerên ku di dixwaz û kêmala dixwaz de hate ne çêkirin çêne. Li ber ku bûyerên pargeweja dikarin politîkanên çêkirinê ya cewiyê, strategiyên kontrola reş û sistemanên bistîna VOC yên bi hesab bînin, ev tenê divê ye.